Tuesday, September 29, 2020

विकासका पाँच आयाम

नेपालको मध्यमवर्गमा ‘विकास’प्रतिको भरोसा गहिरो छ । काठमाडौंमा बस्ने, शिक्षित, विचार बनाउन सक्षम यो वर्गले ठान्छ– नेपाल विकास हुन पर्खिरहेको एक ‘गरिब’ मुलुक हो । नेपालका आफ्नै कमजोरी– ढिलासुस्ती, कमजोर कानुन, राजनीतिको उल्झन, वादको लफडा आदिले गर्दा विकास हुन सकिरहेको छैन । यो विचार मध्यम वर्गमा मात्र सीमित छैन । समाजको उच्च वर्ग र निम्न वर्गका नागरिक पनि विकासबारेका यी थ्यौरीहरूमा विश्वास गर्छन् (वा गरेजस्तो देखाउँछन्) । त्यसैले, समग्रमा विकासको अभाव र यसको अपरिहार्यतामा लगभग सबैको मत मिलेको छ । यस लेखको उद्देश्य यस विचारमा रहेका केही समस्या उधिन्ने र वैकल्पिक विचारलाई पस्किने हो । यो काम तलका केही प्रश्नबाट गर्नेछु ।